SKOLYOZ NEDİR?

Omurganın çoğunlukla göğüs (thoracic) ve/veya bel (lumbar) bölgelerinde görülebilen, yana doğru eğriliğidir. Tek başına olabileceği gibi, kifoz (kamburluk; arkadan öne doğru anormal bir eğrilik) ile beraber de görülebilir (Kifoskolyoz). Normal omurgada yukarıdan aşağıya düz bir şekilde uzanan omurlar (omurgayı oluşturan kemikler) skolyozlu omurgada sağa, sola doğru ve/veya kendi eksenleri etrafında dönerler. Hastalık kız çocuklarında çok daha sık görülür. Özellikle 30 dereceyi geçen skolyozlar genç kızlarda erkeklere oranla on kat fazla görülmektedir. Kesin sayı tam olarak bilinmemekle birlikte Türkiye’de yaklaşık 2,5 milyon skolyoz hastası olduğu düşünülmektedir.

SKOLYOZ NEDEN OLUŞUR?

Skolyoz birçok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Ancak bizim günlük yaşamımızda sıklıkla karşılaştığımız skolyozlar, daha çok 10’lu yaşlarda ortaya çıkan ve nedeni henüz tam olarak bilinmeyen (idiyopatik) skolyozlar ile anne karnındaki etmenler nedeniyle ortaya çıkan ve doğuştan itibaren bulgu veren doğumsal (konjenital) skolyozlardır. Konjenital skolyozda başlıca etkenlerin gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar, şeker hastalığı ve bazı vitamin eksikliklerinin olduğu düşünülmektedir.

SKOLYOZ TİPLERİ

Doğuştan (konjenital); genellikle omurgadaki bir gelişim kusuruna veya birbirine kaynamış kaburgalara bağlı,

 Polio (çocuk felci), beyin felci veya kas distrofisi (erimesi) gibi durumlara bağlı olarak kasların felci sonucu oluşabilir.

 Nedeni bilinmeyen (İdiyopatik); Daha önce düzgün olan bir omurgada, bilinmeyen bir nedenle ortaya çıkabilir.

SKOLYOZ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Omurganın yana doğru eğriliği

Omurganın yan ve öne doğru eğriliği

Bir omuzun (sağ-sol) öne ilerlemesi

Omuz ve kalçaların simetrik durmaması

Birinci eğriliği karşılayıcı ikinci bir eğri varlığı

Sırt ve/veya bel ağrısı

Nefes darlığı, yorgunluk

SKOLYOZ TANISI

Skolyozun erken tespit edilmesi ve skolyoz takibi yapılacak bir fizik tedavi ve rehabilitasyon kliniği veya hastaneye yönlendirilmesi şarttır. Birçok skolyoz ilerlemeden tespit edilirse cerrahi girişim yapılmadan tedavi edilebilir. Onun için okul taramaları çok önemlidir. Tedavi olarak yapılan egzersizler tek tedavi seçeneği olarak kabul edilmemelidir. Yani hastayı, eline egzersiz programlarını verip gönderemezsiniz. Çünkü bu hastalardaki eğikliğin derecesine göre breysleme (ortez) yapılmalıdır veya gerekiyorsa cerrahiye yönlendirilmelidir. İyi yapılan breysleme hasta ve hasta ailesi ile işbirliği sağlanabilirse yüzde 70 oranında düzelme sağlayabilir. Hem muayene bulguları hem de radyolojik incelemelere (Röntgen, Manyetik Rezonans Görüntüleme, Bilgisayarlı Tomografi, vb.) göre tanı konulur. Fizik muayene sırasında, hasta öne doğru eğildiğinde eğrilik ayakta durur pozisyondan daha belirgin gözükür. Farklı pozisyonlarda omurga röntgenleri (Ön-arka, yan, yanlara eğilerek,…) ve skolyometre (omurganın eğrilik miktarını ölçen bir alet) ölçümleri, skolyozun miktarını belirlemede kullanılan en önemli tanı yöntemleridir.

SKOLYOZ VE SCHROTH YÖNTEMİ NEDİR?

Schroth yöntemi, 1921 yılında kendisi de skolyoz olan Katharina Schroth tarafından bulunan, önce Almanya’da günümüzde ise tüm dünyada yaygınlaşan bir egzersiz konseptidir. Skolyozun 3 boyutlu bir deformite olması sebebine dayanarak oluşturulan Schroth yöntemi, bozulmuş vücut dengesini tüm düzlemlerde yeniden düzeltmeyi amaçlar.Dengesiz duruşun düzeltilmesi ve düzeltilmiş duruşun günlük yaşamda devamının sağlanmasını hedefler. Skolyoz için özelleştirilmiş 3 boyutlu Schroth yöntemi başlıca; rotasyonel solunum,pelvik düzeltme,core stabilizasyon, doğru pozisyonlama, uygun mobilizasyon, stretch (germe) uygulamaları, simetrik farkındalık odaklı günlük yaşam aktivitelerini içermektedir. Rotasyonel solunum skolyozdan etkilenen göğüs kafesinin tekrar düzeltilmesi için kullanılır ve Schroth yönteminin en önemli yapı taşlarından bir tanesidir. Nefes tekniği, eğriliğin şekline ve yönüne göre özel olarak belirlenir.Schroth yöntemi eğriliğe göre özel pozisyonlamaları ve üç boyutlu egzersizleri içerir. Bu yüzden sadece bu alanda uzmanlaşmış fizyoterapistler tarafından egzersiz reçetelemesi yapılabilir.